Germanio

Germanio (DE)
Ĉefurbo	Berlino
Lingvo	Germana
Loĝantaro	83 milionoj (2019)

Germanio (germane: Deutschland elp. doiĉlant) estas lando en Mezeŭropo. Berlino estas ĝia ĉefurbo kaj ankaŭ ĝia plej granda urbo.

Multe gravas en la historio kaj la ekonomio de Germanio la rivero Rejno (germane Rhein), la plej longa rivero en okcidenta Eŭropo (post la Danubo, kiu fluas parte en okcidenta Eŭropo, parte en orienta, kaj en Germanio estas ankoraŭ malgranda).

Germanio estas plejparte ebena, kun montetoj kaj malmultaj montoj.

Regionoj

Germanio estas federacio kunmetita el 16 ŝtatoj (Bundesländer), 3 el kiuj estas urboj (Berlino, Bremeno kaj Hamburgo).
Simpla priskribo kunigas la 16 ŝtatojn en la sekvantajn 5 grandajn regionojn.

Regionoj de Germanio (ne oficialaj)

Norda Germanio (Bremeno, Hamburgo, Malsupra Saksio, Meklenburgo-Antaŭpomerio, Ŝlesvigo-Holstinio) Norda ebenaĵo, sablejoj kaj havenoj ĉe la Norda Maro kaj la Balta Maro, historiaj urboj anoj de la Hansa Ligo

Okcidenta Germanio (Nord-Rejno-Vestfalio, Rejnlando-Palatinato, Sarlando) La meza valo de Rejno, riĉa je historiaj urboj (inter kiuj Kolonjo kaj Treviro), laborplena pro siaj modernaj fabrikoj, fama pro siaj vinoj kaj la ĉarmaj kurboj de Rejno kaj Mozelo

Centra Germanio (Hesio, Turingio) La geografia kerno de Germanio, kun la grava urbo Frankfurto ĉe Majno kaj la mezalta montaro nomata Turingia Arbaro

Orienta Germanio (Berlino, Brandenburgo, Saksio, Saksio-Anhalto) La germana ĉefurbo Berlino kun sia ĉirkaŭaĵo, la historiaj urboj Lepsiko kaj Dresdeno ("Florenco ĉe la Elbo")

Suda Germanio (Baden-Virtembergo, Bavario) altebenaĵo ĉirkaŭ la alta valo de Danubo, ĝis la alta valo de Rejno, kun la plej altaj montoj en Germanio (Alpoj kaj Nigra Arbaro) kaj apartaj tradicioj, inter kiuj la Oktobra Bierfestivalo; entenas plurajn historiajn urbojn (Munkeno, Stutgarto, Nurembergo, Augsburgo, ktp)

Urboj

• Plej grandaj urboj:
  • Berlino (Berlin), kiu estas la ĉefurbo.
  • Munkeno (München)
  • Hamburgo (Hamburg)
  • Kolonjo (Köln)
  • Frankfurto ĉe Majno (Frankfurt am Main)

• Aliaj grandaj urboj (pli ol 500mil loĝantoj):
  • Stutgarto (Stuttgart)
  • Dortmundo (Dortmund)
  • Asindo (Essen)
  • Duseldorfo (Düsseldorf)
  • Bremeno (Bremen)
  • Lepsiko (Leipzig)
  • Dresdeno (Dresden)
  • Hanovro (Hannover)
  • Nurenbergo (Nürnberg)
  • Duisburgo (Duisburg)

• Aliaj menciindaj urboj:
  • Augsburgo (Augsburg)
  • Bonno (Bonn)
  • Gotingeno (Göttingen)
  • Kilo (Kiel)
  • Lubeko (Lübeck)
  • Majenco (Mainz)
  • Osnabruko (Osnabrück)
  • Regensburgo aŭ Ratisbono (Regensburg)
  • Rothenburg ob der Tauber
  • Sarbrukeno (Saarbrücken)
  • Treviro (Trier)
  • Ulmo (Ulm)
  • Vizbadeno (Wiesbaden)
  • Vitenbergo (Wittenberg)
  • Waldheim am Brahmsee

Esperantaj urboj

• Hercbergo (Herzberg am Harz)

Komprenu

Eniri

Flughavenoj en Germanio

Eniri avie

Estas multaj flughavenoj en Germanio kunligataj kun aliaj eŭropaj urboj.

La plej gravaj flughavenoj estas kunligataj ankaŭ kun ekstereŭropaj urboj. Inter ili elstaras la flughaveno de Frankfurto ĉe Majno, kiu estas la 4-a en Eŭropo pri jara kvanto da vojaĝantoj. Pluaj gravaj flughavenoj estas en Munkeno, Duseldorfo, Berlino, Hamburgo.

Eniri trajne

Estas bonaj fervojoj de ĉiuj najbaraj landoj.

Altrapidaj fervojoj kunligas Germanion kun Francio kaj Nederlando/Belgio. Altrapide, la trajno de Parizo al Frankfurto, Kolonjo aŭ Stutgarto bezonas 3-4 horojn (senŝanĝe). Informoj ekzemple ĉe bahn.de (en 9 lingvoj).

Rapidaj trajnoj (kvankam ne vere altrapidaj) kunligas aliaj landoj kun Germanio. Ekzemple, de Varsovio al Berlino necesas 6 horoj; de Kopenhago al Hamburgo malpli ol 5 horoj; de Bolonjo al Munkeno ĉ. 7 horoj; de Vieno al Munkeno 4 horoj.

Por sufiĉe longaj vojaĝoj eblas ankaŭ veturi nokte.

Eniri ŝipe

Estas pramoj kaj ordinaraj ŝipoj kunligantaj la havenojn en Norda Germanio (ĉefe tiujn ĉe la Balta Maro) kun Danio, Svedio kaj aliaj proksimaj landoj.

Transportiĝi

Ĉefaj fervojaj kunligoj ene de Germanio

Publika transporto

Transportiĝi aŭte

La plej alta permesita rapideco
en municipoj	50 km/h
ekster municipoj	100 km/h
aŭtoŝoseoj	rekomendita 130 km/h

Vidi

• 
  Televida turo de Berlino
• 
  Brandenburga pordego en Berlino
• 
  Germanaj Alpoj
• 
  Kastelo Hohenzollern
• 
  Baziliko de Konstanteno en Treviro
• 
  Katedralo de Kolonjo
• 
  La rivero Mozelo
• 
  Urba vojo en Rotenburgo (Rothenburg ob der Tauber)
• 
  Holstinia pordego en Lubeko
• 
  Zwinger en Dresdeno
• 
  Regensburgo
• 
  Marbordo en la insulo Rugeno (Rügen)

Aĉeti

En Germanio oni pagas per eŭroj (internacia mallongigo: EUR, simbolo: €). Unu eŭro dividiĝas je 100 cendoj.

Manĝi

Germania kuirarto varias tra la federaciaj landoj, sed ĝenerale ĝi havas komunajn trajtojn de la mezeŭropa kuirarto.

Tradiciaj manĝaĵoj

Eskalopo kun pomfritoj

• Schnitzel (eskalopo) – viandotranĉo frostita kun kovrilo kun multaj regionaj variantoj; ofte servata kun pomfritoj aŭ terpoma salato
• Bratwurst (kolbaso) – estas unu el la tipaj manĝaĵoj konataj ankaŭ eksterlande; ekzistas en multaj regionaj variantoj

Vegetarismo kaj veganismo

En la urboj de Germanio ne estas kutime problemo trovi vegetarajn kaj veganajn restoraciojn. Ankaŭ nevegetaraj restoracioj ofertas senviandajn manĝaĵojn.

Trinki

Aparta senalkohola trinkaĵo estas Spezi ([ŝpeci]) ~ miksita trinkaĵo de kolao kaj oranĝ-gusta suko. Ĉar la nomo mem estas varmarko, ĝi estas uzata nur de la origina kompanio kaj aliaj versioj de la trinkaĵo estas vendataj sub aliaj nomoj.

Alkoholaĵoj

Tipa germania alkohola trinkaĵo estas biero. Eksterlande ĝi estas konata pro sia kvalito, ĉefe tiu de sudaj regionoj kaj de Kolonjo. Ĉiujare ĝi allogas al Germanio milionojn da turistoj kun la pinto dum la festivalo Oktoberfest en Munekeno.

Krom tio estas en Germanio kultivata ankaŭ vino, ĉefe en sudaj kaj centraj regionoj, kiuj havas entute 13 unuopajn vinregionojn.

Loĝi

Sano

Apotekoj estas markitaj per vorto Apotheke kaj per ruĝa litero A.

Respekto

Menciado de aferoj rilataj al naziisma historio kaj demandi pri ĝi al germanoj eblas nur ĉe bonaj amikoj. Montrado aŭ eĉ uzado de naziismaj simboloj estas kontraŭleĝa same kiel neado de holokaŭsto. Tiatemaj ŝercoj estas perceptataj kiel ege malĝentilaj.

Problema povas esti ankaŭ uzado de vortoj aŭ frazoj evokataj tempon de naziisma reĝimo eĉ se ili uzatas en tute alia kunteksto – ekz. Endlösung (fina solvo).

Esperanto

Estas pluraj esperantaj asocioj en Germanio.

La landa asocio de UEA nomiĝas Germana Esperanto-Asocio (GEA) kaj havas multajn lokajn sidejojn. Informoj ĉe www.esperanto.de.

Lokaj esperantistoj

• La urbo Herzberg am Harz, kiu havas la oficialan kromnomon la Esperanto-urbo.