Ŝanhajo

Ŝanhajo (上海, Shànghǎi)
Lando	Ĉinio
Loĝantaro	27 058 479 (2020)
Alto	4m

Ŝanhajo (ĉine: 上海, Shànghǎi) estas gravega urbo en orienta Ĉinio.

Kompreni

Ŝanhajo kuŝas ĉirkaŭ ambaŭ bordoj de la rivero HuangPu, larĝa (ĉ. 600m) kaj mallonga (97km), ĝis ĝia buŝo sur la delto de la multe pli larĝa Jangzio. Ĝia haveno estas do en tre favora kondiĉo por komercado.

Hodiaŭ Ŝanhajo estas tre aktiva urbo, unu el la plej gravaj en Ĉinio pri ekonomio.

Plejparte Ŝanhajo havas modernan aspekton kun altaj konstruaĵoj kaj larĝaj vojoj. Estas ankaŭ historia kerno, kvankam ne granda.

Historio

Templo de la urbaj diaĵoj en Ŝanhajo

Ŝanhajo estis nur vilaĝo, sed jam ekfloranta vilaĝo, sub la dinastio Tang; ĝia haveno estas menciita ekde la jaro 746.

Sub la dinastio Song Ŝanhajo pligrandiĝis kaj en 1072 estis oficiale nomita "komerca urbo". En tiu tempo ĝi havis 13 templojn kaj 7 pagodojn.

Sub la dinastioj Yuan kaj Ming la urbo plu prosperis. Du eventoj montras ĝian rapidan kreskon. En 1554 murego estis konstruita ĉirkaŭ ĝi por protekti ĝin de la japanaj piratoj; ĝi estas longa 5km. En 1602 templo estis fondita honore de la urbaj diaĵoj; tiaj temploj ordinare estis konstruitaj nur en la prefekturaj ĉefurboj sed Ŝanhajo, malgraŭ sia riĉeco, estis nur sidejo de malaltnivela distrikto.

Tre grava haveno por la tuta Ĉinio iĝis Ŝanhajo sub la dinastio Qing, tiel ke en 1732 la imperiestro movis la doganan oficejon de la prefektura ĉefurbo al Ŝanhajo.

Tamen, tia kresko kaptis la atenton de pluraj fremdaj ŝtatoj. Britio (1842), Francio (1847), Usono (1863), Japano (1895) trudis la imperiestron permesi la okupon de kelkaj areoj en la urbo, ekster la muregoj; la permeso daŭris ĝis la Dua Mondmilito.

Dume Ŝanhajo ne ĉesis kreski. En 1932 ĝi estis laŭ kelkaj fakuloj la kvina urbo en la mondo pri loĝantoj. Nun, laŭ pluraj fontoj, ĝi estas la tria, la dua aŭ eĉ la unua.

Klimato

Laŭ la klasifiko de Köppen, la klimato de Ŝanhajo estas humida subtropika.

La vintra temperaturo malofte falas sub nulon (kvankam tio eblas, precipe nokte); la somera temperaturo dum la plej varmaj horoj ofte superas 30°C kaj en apartaj jaroj ĝi povas atingi 40°C (la maksimumo estis 40,8°C en aŭgusto 2013). Pluvas en ĉiuj sezonoj, pli abunde somere.

La plej konsilindaj sezonoj por turismaj vizitoj estas printempto kaj aŭtuno.

Monato	Jan	Feb	Mar	Apr	Maj	Jun	Jul	Aŭg	Sep	Oct	Nov	Dec	Jaro
Avĝ alta temperaturo °C	8,1	9,2	12,8	19,1	24,1	27,6	31,8	31,3	27,2	22,6	17,0	11,1	20,2
Avĝ malalta temperaturo °C	1,1	2,2	5,5	10,9	16,1	20,8	25,0	24,9	20,6	15,1	9,0	3,0	12,9
Precipitaĵo mm	51	57	99	89	102	170	156	158	137	63	46	37	1147
Sunbrilaj horoj	123	116	126	156	173	148	218	221	159	161	147	148	1894
% Humideco	75	74	76	76	76	82	82	81	78	75	74	73	76,8
Fonto: Nacia Meteocentro de Ĉinio

Aliri

Moviĝi

Metroa reto de Ŝanhajo en novembro 2017 (alklaku por pligrandigi la bildon!)

Publika transporto

La publika transporta reto en Ŝanhajo estas tre bona.

Estas preskaŭ 20 metroaj linioj, tre komfortaj. La linioj 1, 2 kaj 8 trairas la malnovan centron kaj kruciĝas apud la Placo de la Popolo. Indikoj estas en la ĉina kaj en la angla.

Pli malfacile estas uzi urbajn busojn por tiuj, kiu ne kapablas legi la ĉinan, ĉar indikiloj estas kutime nur en la ĉina.

Eblas ankaŭ uzi taksiojn.

La riveron Huangpu trairas ankaŭ kelkaj ŝipaj linioj.

Aĉeti

Utilas por kompreni la precojn koni la ĉinajn numerojn.

零 一 二 三 四 五 六 七 八 九 十 signifas 0-1-2-3-4-5-6-7-8-9-deko.

百 千 万 estas cento, milo kaj deko da miloj; notu ke 100 estas skribata 一百 (1 X 100, unu cento) kaj ekzemple 101, 110 estas skribataj 一百零一 (unu cento, nulo kaj unu), 一百一十 (unu cento kaj unu deko).

Ĉinoj uzas fingrojn por celi numerojn malsame de eŭropanoj, do estas konsilinde skribi.

(...)

Vendejaroj

• Tian Shan, la vendejaro de teo, ĉe Zhong Shan Nan Lu (中山南路)

Loĝi

Esperanto